صرف افعال عربی

صرف فعل عربی در زمان‌های ماضی، مضارع، امر مخاطب و نهی صورت می‌پذیرد و اشراف به همه این موارد یعنی یادگیری سریع‌تر و یادگیری سریع‌تر یعنی تقویت مهارت شنیداری، گفتاری، خوانداری و نوشتاری که مهارت‌های چهارگانه و اصلی در یادگیری زبان عربی را تشکیل می‌دهند. ما در این مقاله تلاش داریم تا به آموزش ساده افعال عربی بپردازیم و شما عزیزان را با مهم‌ترین بخش در یادگیری زبان عربی آشنا کنیم؛ با ما همراه شوید.

صرف افعال ماضی در زبان عربی

افعال ماضی یکی از مهم‌ترین افعال در زبان عربی است که برای زمان گذشته به کار می‌رود و از ریشه یا بن فعل که در عربی به آن مصدر می‌گویند؛ ساخته می‌شود. فعل ماضی دارای سه وزن مخصوص است. برای صرف فعل ماضی عربی باید به روش زیر عمل کنید.

فَعَلَ    مثل: ذَهَبَ
فَعِلَ    مثل: عَمِلَ
فَعُلَ    مثل:کَرُمَ

نشانه فعل ماضی: حرف آخر آن در صیغه اول ماضی فتحه َ می‌باشد مثل : کَتَبَ.

انواع فعل های ماضی:

۱- ماضی استمراری: برای تکرار انجام کار در گذشته به کار می‌رود.
روش ساخت: کان + فعل مضارع مانند : کانَ یَذْهَبُ. می‌رفت.

۲- ماضی بعید: برای انجام کار در گذشته دور به کار می‌رود.
روش ساخت : کان + قد + فعل ماضی مانند : کان قَدْ ذَهَبَ. رفته بود.

۳- ماضی منفی: معنی فعل ماضی منفی می‌شود .
روش ساخت: ما + فعل ماضی مانند: ما ذَهَبَ = نرفت.

نکته: برای افعال گذشته می توانیم از مصدر فعل در حالت های فعلت، فعلت و فعلت برای اول شخص مفرد مذکر و مونث استفاده کنیم. لازم به ذکر است که در مکالمات بیشتر این نوع فعل ماضی استفاده می شود.

نکته: قابل ذکر این است که، فعل‌های ماضی به چهارده صیغه صرف می‌شوند. یعنی به چهارده صورت مختلف می‌توانید آن‌ها را در زبان عربی ببینید، که هر کدام معنای جدیدی را ارائه می‌دهند و در عین حال از نظر جنس و تعداد با هم متفاوت هستند.

مفرد مذکر غائب: ذَهَبَ

مثنی مذکر غائب: ذَهَبا

جمع مذکر غائب: ذَهَبوا

مفرد مونث غائب: ذَهَبَت

مثنی مونث غائب: ذَهَبَتا

جمع مذکر عائب : ذَهَبنَ

مفرد مذکر مخاطب: ذَهَبتَ

مثنی مذکر مخاطب: ذَهَبتُما

جمع مذکر مخاطب: ذَهَبتُم

مفرد مونث مخاطب: ذَهَبتِ

جمع مونث مخاطب: ذَهَبتُما

جمع مونث مخاطب: ذَهَبتُنَ

متکلم وحده: ذَهَبتُ

متکلم مع الغیر: ذَهَبنا

صرف افعال مضارع در زبان عربی

این فعل برای زمان حال استفاده می‌شود. نکته مهم اینجا است که برای صرف فعل مضارع عربی باید فعل ماضی به مضارع تبدیل شود به عبارتی باید حروف اَتینَ یا (ا، ت، ی، ن) را به اول فعل ماضی اضافه کنیم تا فعل مضارع ساخته شود.

یَفْعِلْ    مثل: یَضْرِبُ
یَفْعَلُ    مثل: یَعْمَلُ
یَفْعُلُ    مثل: یَقْتُلُ

فعل مضارع نیز چهارده صیغه دارد که هر صیغه، معانی و علامت‌هایی خاص برای مفرد، مثنی، جمع، مذکر، مونث و متکلم بودن فعل دارد.

نشانه‌های فعل مضارع: حروف مضارع با علامت ضمه ُ در اول فعل صیغه‌های ،۷،۱۳،۱۴ ۱،۴ اضافه می‌شود و (ن) به جای  ُ در صیغه‌های مثنی، جمع مذکر و مفرد مونث مخاطب می‌آید.

صیغه اول: یَذْهِبُ
صیغه چهارم: تَذْهِبُ
صیغه هفتم: تَذْهِبُ
صیغه سیزدهم: أذْهِبُ
صیغه چهاردهم: نَذْهِبُ

صیغه مفرد مونث غائب، صیغه شماره ۴ با صیغه مفرد مذکر مخاطب، یعنی صیغه شماره ۷ (تَکْتِبُ)، شبیه و هم شکل می‌باشند و صیغه مثنی غائب، صیغه شماره ۵ و صیغه‌های مثنی مذکر و مثنی مونث مخاطب، یعنی صیغه‌های شماره ۸ و ۱۱ ( تَضْرِبان) نیز شبیه هم هستند و از نظر ظاهری تفاوتی باهم ندارند. روش تشخیص هر یک از آن‌ها، توجه به اسم‌های به کار رفته با آن‌ها است که از نشانه‌های موجود دیگر در جمله می‌باشند. در فعل مستقبل یا آینده که از مضارع ساخته می‌شود، (سَ) یا (سوف) به اول فعل مضارع اضافه می‌شود و هیچ تغییری در ظاهر مضارع ایجاد نمی‌شود؛ فقط معنای آن به آینده تبدیل می‌گردد.

صرف افعال امر در زبان عربی

نحوه ساختن فعل امر:

الف) حرف مضارع را از اوّل فعل مضارع حذف می‌کنیم.
ب) در صورتی که حرف اوّل پس از حذف حرف مضارع ساکن باشد، حرف همزه را به اوّل فعل اضافه می‌کنیم.
ج) حرکت همزه را با توجه به حرکت عین الفعل به صورت زیر مشخص می‌کنیم:

۱) اگر عین الفعل کسره یا فتحه داشته باشد، همزه را مکسور می‌کنیم؛ مانند:
تَجْلِسُ         إِجْلِسْ ( عین الفعل مکسور)
تَذْهَبُ         إِذْهَبْ (عین الفعل مفتوح )

۲) اگر عین الفعل ضمه داشته باشد، همزه نیز ضمه می‌گیرد؛ مانند:
تَکْتُبُ       أُکْتُبْ

۳) همزه امر در باب افعال فتحه دارد؛ مانند:
تُـنْزِلُ      أَنْزِلْ
تذکر: حرف مضارع در باب افعال ضمه دارد.

۴) انتهای صیغه اول فعل امر، ساکن می‌شود و حرف نون از انتهای همه صیغه‌ها غیر صیغه آخر (جمع مؤنث) حذف می‌شود.

۵) در صورتی که حرف اوّل پس از حذف حرف مضارع متحرک باشد، نیازی به آوردن همزه نیست؛ مانند:
تُقَـدِّمُ        قَـدِّمْ

صرف افعال نهی در زبان عربی

نهی به معنای درخواست یا خواهش انجام ندادن کار است. در فعل نهی، “لا” به اول فعل مضارع اضافه می‌شود و در صیغه‌های ۱،۴،۷،۱۳،۱۴ حرف آخر مجزوم (ساکن) و در صیغه‌های مثنی، جمع مذکر، مفرد مونث مخاطب، تمامی “ن”‌ها به جای ضمه برداشته می‌شوند، اما باید توجه داشت که “ن”‌های جمع مونث در صیغه ۶ و ۱۲ به دلیل اینکه از نشانه‌های جمع مونث هستند، باقی می‌مانند.

نکته: فرق فعل نفی (مضارع منفی) و نهی در این است که در نفی بر خلاف نهی با اضافه شدن “لا” هیچ تغییری در شکل فعل مضارع ایجاد نمی‌شود و فقط معنای آن منفی می‌گردد و حتی مانند فعل مضارع صرف می‌شود.

اگر به یادگیری این زبان و گرامر زبان عربی علاقه‌مند هستید، می‌توانید با ثبت نام در دوره های آموزش آنلاین زبان عربی و از طریق آموزش زبان با سریال تحت عنوان راکت شکلی نوین از یادگیری را تجربه نمایید. از جمله دوره‌های غیرحضوری در موسسه زبان احمدرضا ابراهیمی، دوره آموزش زبان عربی در ۵۰ روز یا راکت زبان عربی است که به دلیل بازدهی و کاربردی که در حوزه آموزشی ایجاد نموده است علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب کرده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره اختصاصی با شماره تلفن زیر تماس حاصل نمایید.